Την κατάργηση της επιβολής του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού σε μη στεγασμένους χώρους ζητά το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης με επιστολή του προς την υπουργό Εσωτερικών, κα. Νίκη Κεραμέως.

Στην επιστολή, που υπογράφεται από τον A΄ Αντιπρόεδρο του ΕΒΕΘ, κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννη, το ΕΒΕΘ σημειώνει πως η υιοθέτηση της σχετικής πρότασης θα συμβάλλει στην εμπέδωση της ασφάλειας δικαίου, απαλλάσσοντας μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων από μία αλυσιτελή οικονομική επιβάρυνση και εξορθολογίζοντας τη λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών των Δήμων.

Το κείμενο της επιστολής είναι το ακόλουθο:

“Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Με την παρούσα επιστολή επανερχόμαστε σ’ ένα καίριο αίτημα της επιχειρηματικής κοινότητας, το οποίο είχαμε την ευκαιρία να θέσουμε υπόψη σας και προγενέστερα, με τα υπ’ αριθ. 1944/21.03.2022 και 1580/06.02.2023 σχετικά έγγραφά μας και το οποίο σχετίζεται με σοβαρά ζητήματα παραβίασης των αρχών της ασφάλειας δικαίου, της διαφάνειας της διοικητικής δράσης και της ίσης μεταχείρισης, που αναφύονται κατά την εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για την επιβολή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού.

Όπως γνωρίζετε, οι βασικές ρυθμίσεις σχετικά με την επιβολή και τις διαδικασίες βεβαίωσης και είσπραξης του εν λόγω τέλους θεσπίστηκαν με το ΒΔ 24.9/20.10.1958 (ΦΕΚ Α΄ 171) και στη συνέχεια με τον Ν.25/1975 (ΦΕΚ Α΄ 74). Σύμφωνα με τις ισχύουσες ρυθμίσεις, το τέλος επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο που βρίσκεται εντός της διοικητικής περιφέρειας των Δήμων, εφόσον ηλεκτροδοτείται και χρησιμοποιείται, βαρύνει τον υπόχρεο πληρωμής του λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος, συνεισπράττεται, μέσω αυτού, από τον εκάστοτε πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας και αποδίδεται στον οικείο Δήμο. Το ύψος του τέλους για κάθε ακίνητο προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του εμβαδού των στεγασμένων και μη επιφανειών του ακινήτου επί του συντελεστή του τέλους, ο οποίος ορίζεται, ανά κατηγορία χρήσεως των ακινήτων, με απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων. Ειδικά δε για τους μη στεγασμένους χώρους επιχειρήσεων, στο αρ.3 παρ.2 του Ν.25/1975 προβλέπεται ο προσδιορισμός πλασματικού εμβαδού από τις Δημοτικές Αρχές, επί του οποίου εφαρμόζεται ο αντίστοιχος συντελεστής, εφόσον επ’ αυτών αναπτύσσεται επιχειρηματική δραστηριότητα, που συνάπτεται άμεσα με την παραγωγική δραστηριότητα (ΣτΕ 2512/1999, ΔΕΦ ΑΘ 1090/2021).

Το ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο, παρά τη μακρόχρονη εφαρμογή του, εξακολουθεί μέχρι σήμερα να αποτελεί πηγή πλήθους ερμηνευτικών προβλημάτων και συνακόλουθων αμφισβητήσεων και διαφορών μεταξύ των υπόχρεων καταβολής και των Δήμων. Βασικό ζήτημα που ανακύπτει είναι η έλλειψη ανταποδοτικότητας που παρατηρείται κατά την επιβολή του τέλους σε μη στεγασμένες επιφάνειες μεγάλης έκτασης. Ειδικότερα, η ανταποδοτικότητα αποτελεί καίριο χαρακτηριστικό του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς αυτό καταβάλλεται από τους υπόχρεους στους Δήμους ως αντάλλαγμα για την παροχή ειδικής ωφέλειας, η οποία συνίσταται στην παροχή των υπηρεσιών αποκομιδής και διαχείρισης των απορριμμάτων και ηλεκτροφωτισμού των οδών, των πλατειών κλπ. Περαιτέρω, η ανταποδοτικότητα επιτάσσει να υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ παροχής και αντιπαροχής και επιμερισμός του βάρους στους ωφελούμενους ανάλογα με τον βαθμό χρήσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, βάσει αντικειμενικών και ξεκάθαρων κριτηρίων.

Εντούτοις, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, λαμβάνοντας ως βάση για τον υπολογισμό του τέλους το εμβαδόν του ακινήτου και μη καθορίζοντας επακριβώς τις κατηγορίες χρήσεων των μη στεγασμένων επιφανειών επί των οποίων επιτρέπεται η επιβολή του τέλους, οδηγεί σε παραβίαση της αρχής της ανταποδοτικότητας στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες σε ακίνητα με μεγάλη επιφάνεια μη στεγασμένων χώρων. Πράγματι, στις περιπτώσεις αυτές εντοπίζεται προφανής αναντιστοιχία μεταξύ παροχής και αντιπαροχής, καθώς οι επιχειρήσεις καλούνται συχνά να καταβάλουν υπέρογκα ποσά, ενώ κατά την κοινή πείρα, δεν έχουν αυξημένες ανάγκες καθαριότητας, ιδίως δε αν ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι ειδικά οι μεταποιητικές επιχειρήσεις προωθούν πλέον τα περισσότερα από τα απορρίμματά τους στην ανακύκλωση, οπότε η αποκομιδή τους από τους Δήμους είναι ιδιαιτέρως περιορισμένη.

Επιπλέον, η προβλεπόμενη στο αρ.3, παρ.2 του Ν.25/1975 ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία για τον υπολογισμό του τέλους οι Δήμοι προσδιορίζουν πλασματικό εμβαδόν για τις μη στεγασμένες επιφάνειες επιχειρήσεων, χωρίς περαιτέρω να ορίζονται αντικειμενικά κριτήρια για τον προσδιορισμό αυτό, μπορεί να οδηγήσει σε άνιση μεταχείριση όμοιων περιπτώσεων και στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων, ακόμη και εντός των ορίων του ίδιου Δήμου. Ομοίως, η πολυπλοκότητα του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για τον υπολογισμό του τέλους, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μετά τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις των βασικών νομοθετημάτων, χωρίς κωδικοποίηση, δυσχεραίνει σημαντικά τον έλεγχο ορθής εφαρμογής των επίμαχων ρυθμίσεων από τις Δημοτικές Αρχές και δημιουργεί συνθήκες αδιαφάνειας, επιτρέποντας διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις, αλλά και πιθανώς την εμφάνιση φαινομένων αυθαιρεσίας. Το πρόβλημα δε καθίσταται ακόμη εντονότερο, απειλώντας ακόμη και τη βιωσιμότητα επιχειρήσεων, στις περιπτώσεις που διαπιστώνονται διαφορές στα δηλωθέντα τετραγωνικά μέτρα και επιβάλλονται αναδρομικές χρεώσεις και πρόστιμα.

Δεδομένων των παραπάνω, κυρία Υπουργέ, θα θέλαμε να προτείνουμε την αναμόρφωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου με την πρόβλεψη απαλλαγής των πάσης φύσεως μη στεγασμένων επιφανειών ακινήτων από την καταβολή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού. Η υιοθέτηση της πρότασής μας, θεωρούμε πως θα συμβάλει στην εμπέδωση της ασφάλειας δικαίου, απαλλάσσοντας μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων από μία αλυσιτελή οικονομική επιβάρυνση και εξορθολογίζοντας τη λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών των Δήμων.

Ελπίζοντας ότι θα εξετάσετε με ενδιαφέρον την συγκεκριμένη πρότασή μας, παραμένουμε πάντοτε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω συνεργασία”.